જયા પાર્વતી વ્રત 1લી જુલાઈ, શનિવારના રોજ મનાવવામાં આવશે. જે ગણગૌર, હરતાલિકા, મંગળા ગૌરી અને સૌભાગ્ય સુંદરી ઉપવાસ સમાન છે, જે અખંડ સૌભાગ્ય અને સમૃદ્ધિની ઈચ્છા સાથે કરવામાં આવે છે.
ભગવાન વિષ્ણુએ આ વ્રત વિશે લક્ષ્મીજીને કહ્યું હતું. અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની ત્રયોદશીના દિવસે જયા પાર્વતી વ્રત મનાવવામાં આવે છે. જેને વિજયા પાર્વતી વ્રત પણ કહેવામાં આવે છે. ભવિષ્યોત્તર પુરાણમાં પણ આ વ્રતનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
કેટલીક જગ્યાએ આ વ્રત માત્ર 1 દિવસ માટે મનાવવામાં આવે છે તો કેટલીક જગ્યાએ તે 5 દિવસ માટે મનાવવામાં આવે છે. આ વ્રત અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની તેરમી તિથિ એટલે કે ત્રયોદશીથી શરૂ થાય છે અને વદ પક્ષના ત્રીજા દિવસે સમાપ્ત થાય છે. ભવિષ્યોત્તર પુરાણ અનુસાર આ વ્રત ખાસ મહિલાઓ માટે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે સારા નસીબ અને સમૃદ્ધિ લાવે છે.
આ વ્રતમાં મીઠું ખાવાની મનાઈ છે. આ સિવાય ઘઉંનો લોટ અને શાકભાજી ન ખાઓ. ઉપવાસ દરમિયાન તમે ફળો, દૂધ, દહીં, જ્યુસ, દૂધમાંથી બનેલી મીઠાઈઓ ખાઈ શકો છો. ઉપવાસના અંતે, મંદિરમાં પૂજા કર્યા પછી, મીઠું, ઘઉંના લોટની રોટલી અથવા પુરી અને શાક ખાઈને ઉપવાસ પૂર્ણ થાય છે.
ઉપવાસ અને પૂજા પદ્ધતિ
વ્રતના દિવસે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરવું. આ પછી હાથમાં જળ લઈને વ્રતનું વ્રત લેવુંસંકલ્પ કરતી વખતે કહો, હું એક સમય ભોજન કરીને વ્રત કરીશ. મારા પાપોનો નાશ થાય અને સૌભાગ્ય વધે.
આ પછી પૂજા-અર્ચના અનુસાર સોના, ચાંદી અથવા માટીના બળદ પર બિરાજમાન શિવ-પાર્વતીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો. મંદિરમાં અથવા બ્રાહ્મણના ઘરે વેદમંત્રો સાથે સ્થાપના કરો અને તેની પૂજા કરો.