મુનિ ઉપમન્યુએ શ્રી કૃષ્ણને કહ્યું;- હે કૃષ્ણ! શિવલિંગની સ્થાપના કરવાથી તમામ પ્રકારની સિદ્ધિઓ તરત જ સિદ્ધ થાય છે. આખું જગત લિંગનું સ્વરૂપ છે, તેથી તેની પ્રતિષ્ઠાથી દરેકની પ્રતિષ્ઠા વધે છે. બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને રુદ્રમાંથી કોઈ પણ પોતાના પદ પર સ્થિર રહી શકતું નથી. હવે હું તમને ભગવાન શિવના લિંગ વિશે વાત કરું.

લિંગ એ ત્રણ ગુણો ઉત્પન્ન કરવાનું કારણ છે. તે આદિ અને અંત રહિત છે. આ જગતનું મૂળ પ્રકૃતિ છે અને તેમાંથી જ ચર-અચર જગતની ઉત્પત્તિ થઈ છે. તે શુદ્ધ, અશુદ્ધ અને શુદ્ધાશુદ્ધ વગેરે ત્રણ પ્રકારના હોય છે. બધા દેવતાઓ અને જીવો તેમાંથી જન્મે છે અને અંતે તેમાં ભળી જાય છે. એટલા માટે ભગવાન શિવને દેવી પાર્વતીની સાથે લિંગ માનીને તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન શિવ અને દેવી પાર્વતીની અનુમતિ વિના આ સંસારમાં કંઈ પણ થઈ શકતું નથી.

જ્યારે ભયંકર પ્રલય થયો હતો, તે સમયે શ્રીહરિ ભગવાન વિષ્ણુ ક્ષીરસાગરમાં અફાટ જળરાશિ વચ્ચે શેષ સૈયામાં સૂઈ ગયા. ત્યારપછી તેમની નાભિમાંથી બ્રહ્માજીની ઉત્પતિ થઈ. શિવના મોહથી મોહિત થઈને બ્રહ્માજી વિષ્ણુજી પાસે ગયા અને કહ્યું- તમે કોણ છો? એમ કહીને તેણે નિદ્રાધીન શ્રીહરિને ઉઠાડી દીધા.

જાગીને શ્રીહરિએ સામે ઊભેલી વ્યક્તિ તરફ આશ્ચર્યથી જોયું અને પૂછ્યું;- પુત્ર તું કોણ છે અને અહીં શા માટે આવ્યો છે? આ સાંભળીને બ્રહ્માજી ગુસ્સે થયા. પછી બંને પોતાને મહાન અને સૃષ્ટિનો સર્જક માનીને એકબીજા સાથે ઝઘડવા લાગ્યા. ટૂંક સમયમાં મામલો યુદ્ધ સુધી પહોંચ્યો અને બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ શરૂ થયું. ત્યારે ત્રિલોકીનાથ ભગવાન શિવ એ યુદ્ધને રોકવા માટે દિવ્ય અગ્નિની જેમ પ્રજ્વલિત લિંગના રૂપમાં તેમની વચ્ચે પ્રગટ થયા. બંને તેને જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા અને તેમનો અભિમાન દૂર થઈ ગયો. પછી તેઓ એ લિંગની શરૂઆત અને અંત શોધવા નીકળ્યા. બ્રહ્માએ હંસનું રૂપ ધારણ કર્યું અને તેજ ગતિથી ઉપર ગયા. શ્રીહરિએ ભૂંડનું રૂપ ધારણ કર્યું અને નીચે ગયા. એક હજાર વર્ષ સુધી, બંને જાતિઓ આદિ અને અંતની શોધમાં આસપાસ ફર્યા, પરંતુ તેઓને કંઈ મળ્યું નહીં. તે સમજી ગયો કે તે કોઈ તેજસ્વી આત્મા છે. ત્યારબાદ બ્રહ્માજી અને વિષ્ણુજી બંનેએ હાથ જોડીને પ્રકાશ પુંજ શિવલિંગને પ્રણામ કર્યા.