25મી મે ગુરૂવારથી નવતપ શરૂ થઈ રહ્યો છે, તે 3જી જૂન સુધી રહેશે. નવતપનો સંબંધ સૂર્યના નક્ષત્ર પરિવર્તન સાથે છે. જ્યારે સૂર્ય રોહિણી નક્ષત્રમાં પ્રવેશ કરે છે, નવતપ શરૂ થાય છે, જે નવ દિવસ સુધી ચાલે છે. જ્યોતિષમાં નવતપ વિશે ઘણી માન્યતાઓ છે. આ નવ દિવસ દરમિયાન હવામાનનું અવલોકન કરીને વરસાદની આગાહી કરવામાં આવે છે.
ઉજ્જૈનના જ્યોતિષી પં. મનીષ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, નવતપમાં સૂર્ય સંપૂર્ણ પ્રભાવમાં હોય છે, રોહિણીના તપના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. નવતપ દરમિયાન દિવસો લાંબા અને રાત ટૂંકી થાય છે. પ્રાચીન સમયમાં નવતપના નવ દિવસનું હવામાન જોઈને વરસાદની સચોટ આગાહી કરવામાં આવતી હતી. આજે પણ ઘણા ખેડૂતો નવતપના દિવસોના હવામાનનો ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરે છે.
નવતપને લગતી માન્યતાઓ
એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે નવતપ દરમિયાન ખૂબ ગરમી હોય છે, ત્યારે સારો વરસાદ પડે છે. નવતપમાં થોડો વધુ વરસાદ પડે તો તે સારો ગણાતો નથી. નવતપના દિવસોને ચોમાસાના ગર્ભાવસ્થાના સમયગાળા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અગસ્ત્ય તારાઓ નવતપ પહેલાં અસ્ત થઇ જાય છે. જેના કારણે થોડા દિવસોમાં વરસાદી માહોલ માટે વાતાવરણ તૈયાર થઈ જશે.
રોહિણી નક્ષત્રમાં સૂર્યના આગમન બાદ નવ દિવસ ગરમી વધુ રહે છે. આ દિવસોમાં સૂર્ય અને પૃથ્વીની સ્થિતિ એવી થઈ જાય છે કે સૂર્યના સીધા કિરણો પૃથ્વી પર પડવા લાગે છે.
નવતાપમાં હીટ વેવ ચાલી શકે છે
નવતાપના દિવસોમાં મોટા ભાગના સ્થળોએ ભારે ગરમી રહે છે. આ સ્થિતિમાં ગરમી પ્રત્યે બેદરકાર ન રહેવું જોઈએ. જો તમે બપોરે ઘરની બહાર નીકળતા હો તો યોગ્ય સાવચેતી રાખવી જોઈએ. સીધા સૂર્યપ્રકાશમાં લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવાનું ટાળો. પાણી પીતા રહો, શરીરને ઠંડુ રાખો, આવી વસ્તુઓને ભોજનમાં સામેલ કરો. ધ્યાનમાં રાખો કે શરીરમાં પાણીની કમી ન હોવી જોઈએ અને ભૂખ્યા પણ ન રહેવું જોઈએ.