આજે જેઠ માસના કૃષ્ણ પક્ષની સંકષ્ટી ચતુર્થી છે. આ દિવસે ગણેશજીની કૃષ્ણપીંક્ષા સ્વરૂપે પૂજા કરવાનો નિયમ છે. સ્કંદ અને બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ અનુસાર આ તિથિએ ગણેશજીની વિશેષ પૂજા સાથે વ્રત રાખવાથી પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
સંકષ્ટી ચતુર્થી પર વિધિ-વિધાન સાથે ગણેશજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વ્રત તેના નામ પ્રમાણે ફળ આપે છે એટલે કે તમામ પરેશાનીઓનો અંત આપનાર માનવામાં આવે છે. સંકષ્ટી ચતુર્થી વ્રત પરણિત મહિલાઓ તેમના પતિના લાંબા આયુષ્ય અને સારા નસીબની કામના માટે કરતી હોય છે. તે જ રીતે, અપરિણીત છોકરીઓ પણ સારો પતિ મેળવવા માટે દિવસભર ઉપવાસ કરીને સાંજે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન ગણેશની પૂજા અને ઉપવાસ કરવાથી દરેક પ્રકારની પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે.
ઉપવાસ પદ્ધતિ: માત્ર ફળો અને દૂધ લઈ શકાય
સૂર્યોદય પહેલાં જાગોઅને સ્નાન કરો અને સૂર્યને જળ અર્પણ કર્યા પછી ભગવાન ગણેશના દર્શન કરો. ગણેશજીની મૂર્તિની સામે બેસીને દિવસભર ઉપવાસ અને પૂજા કરવાની પ્રતિજ્ઞા લેવી જોઈએ. આ વ્રતમાં આખો દિવસ માત્ર ફળ અને દૂધ જ લેવું જોઈએ. ખોરાક ન ખાવો જોઈએ. આ રીતે ઉપવાસ કરવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. સવાર-સાંજ ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવી જોઈએ. સાંજે ચંદ્રને અર્ઘ્ય અર્પણ કર્યા પછી વ્રત પૂર્ણ કરો.
પૂજા પદ્ધતિ: પહેલા ગણેશજીની પૂજા કરો પછી ચંદ્રની પૂજા કરો
પૂજા માટે પૂર્વ-ઉત્તર દિશામાં એક બાજોઠ રાખો અને ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો. સૌપ્રથમ બાજોઠ પર લાલ કે પીળા રંગનું કપડું ફેલાવો. ગણેશજીની મૂર્તિ પર જળ, અક્ષત, દુર્વા, લાડુ, પાન, ધૂપ વગેરે અર્પણ કરો.
અક્ષત અને ફૂલ લઈને ગણપતિને તમારી ઈચ્છા જણાવો અને પછી ઓમ ગં ગણપતયે નમઃ મંત્રનો પાઠ કરીને ગણેશને વંદન કર્યા પછી આરતી કરો. આ પછી ચંદ્રને મધ, ચંદન, રોલી મિશ્રિત દૂધ ચઢાવો. પૂજા પછી લાડુનો પ્રસાદ ગ્રહણ કરો.