મહાશિવરાત્રિ પર પાર્થિવ લિંગ બનાવીને શિવની પૂજા કરવાથી વિશેષ પુણ્ય મળે છે. શિવપુરાણમાં નશ્વર શિવલિંગની પૂજાનું મહત્ત્વ સમજાવવામાં આવ્યું છે. કળિયુગમાં કુષ્માંડ ઋષિના પુત્ર મંડપે પાર્થિવ પૂજા શરૂ કરી હતી.

શિવ મહાપુરાણ અનુસાર આ પૂજાથી ધન, ધાન્ય, સ્વાસ્થ્ય અને પુત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. માનસિક અને શારીરિક સમસ્યાઓથી પણ રાહત મળે છે.

શિવપુરાણમાં લખ્યું છે કે પાર્થિવ પૂજા કરવાથી તમામ દુ:ખ દૂર થાય છે અને તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. જો નશ્વર અવશેષોની દરરોજ પૂજા કરવામાં આવે તો આ લોકમાં અને પરલોકમાં પણ શિવની અખંડ ભક્તિ થાય છે.

પાર્થિવ પૂજા કરવાથી અકાળ મૃત્યુનો ભય દૂર થાય છે. ભગવાન શિવની પૂજા કરવા માટે સ્ત્રી અને પુરૂષ બંને પાર્થિવ પૂજા કરી શકે છે. પાર્થિવ શિવલિંગ બનાવીને તેની યોગ્ય વિધિથી પૂજા કરવાથી દસ હજાર કલ્પો એટલે કે લાખો વર્ષ સુધી સ્વર્ગની પ્રાપ્તિ થાય છે.

નદી અને તળાવની માટીમાંથી પાર્થિવ શિવલિંગ બનાવવું જોઈએ.
1. પાર્થિવ શિવલિંગ બનાવવા માટે પવિત્ર નદી અથવા તળાવમાંથી માટી લો.
2. ફૂલો, ચંદન અને અન્ય પૂજા સામગ્રીથી માટીને શુદ્ધ કરો.
3. દૂધ ઉમેરીને જમીનને શુદ્ધ કરો. શિવ મંત્રનો પાઠ કરતી વખતે તે માટીમાંથી શિવલિંગ બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરો.
4. શિવલિંગ પૂર્વ કે ઉત્તર તરફ મુખ કરીને બનાવવું જોઈએ.
5. માટી, ગોબર, ગોળ, માખણ અને ભસ્મ ભેળવીને નશ્વર શિવલિંગ બનાવો.
6. પાર્થિવ શિવલિંગ 12 આંગળીઓથી ઊંચું ન હોવું જોઈએ. આનાથી ઉપર હોય તો પૂજાનું પુણ્ય મળતું નથી.
7. શિવલિંગ પર ચઢાવવામાં આવેલી વસ્તુઓ ગ્રહણ ન કરવો જોઈએ.

પહેલાં આ દેવોની પૂજા-અર્ચના કરો
શિવલિંગ બનાવ્યા પછી ભગવાન ગણેશ, ભગવાન વિષ્ણુ, નવગ્રહ અને માતા પાર્વતી વગેરેનું આહ્વાન કરવું જોઈએ. પછી ષોડશોપચાર વ્યવસ્થિત રીતે કરવો જોઈએ. પાર્થિવ શિવલિંગ બનાવ્યા પછી તેને પરમ બ્રહ્મા માનીને પૂજા અને ધ્યાન કરો. પાર્થિવ શિવલિંગ દરેક મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. પરિવાર સાથે શરીરને જીવંત રાખીને શાસ્ત્રો અનુસાર તેની પૂજા કરવાથી પરિવાર સુખી રહે છે.