હનુમાનજીનો પ્રાગટ્ય ઉત્સવ 6 એપ્રિલે ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે હનુમાનજીની અલગ-અલગ રૂપમાં પૂજા કરવામાં આવે છે. હનુમાનજીનું એક સ્વરૂપ પંચમુખી છે. આ સ્વરૂપ બહાદુરી અને હિંમતનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. તેથી જ પંચમુખી હનુમાનની ઉપાસના કરવાથી આત્મવિશ્વાસ વધે છે, હિંમત વધે છે અને આપણે મુશ્કેલ કાર્યો કરવા સક્ષમ બનીએ છીએ.
આ પંચમુખી હનુમાનની કથા
ઉજ્જૈનના જ્યોતિષાચાર્ય અને શ્રીરામ કથાકાર પં. મનીષ શર્મા અનુસાર, પંચમુખી સ્વરૂપની કથા હનુમાનજી અને અહિરાવણ સાથે સંબંધિત છે. કથા અનુસાર શ્રીરામ અને રાવણ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું. તે સમયે રાવણના યોદ્ધાઓ શ્રી રામને રોકી શક્યા ન હતા. ત્યારે રાવણે પોતાના માયાવી ભાઈ અહિરાવણને બોલાવ્યો હતો.
અહિરાવણ મા ભગવતીના ભક્ત હતા. તેણે પોતાની તપસ્યાના બળ પર ભ્રમ પેદા કર્યો અને શ્રી રામ-લક્ષ્મણ સહિત સમગ્ર વાનર સેનાને બેભાન બનાવી દીધી. આ પછી તેઓ પાતાળ ગયા અને શ્રીરામ-લક્ષ્મણને કેદ કર્યા.
જ્યારે અહિરાવણે યુદ્ધભૂમિ છોડી દીધું ત્યારે તેની ભ્રમણાનો અંત આવ્યો. જ્યારે હનુમાનજી, વિભીષણ અને સમગ્ર વાનર સેના હોશમાં આવી ત્યારે વિભીષણ સમજી ગયા કે આ બધું અહિરાવણે કર્યું છે.
વિભીષણે શ્રીરામ-લક્ષ્મણની મદદ માટે હનુમાનજીને પાતાળ લોક પાસે મોકલ્યા. વિભીષણે હનુમાનજીને કહ્યું કે ,અહિરાવણે મા ભગવતીને પ્રસન્ન કરવા માટે પાંચ દિશાઓમાં દીવા પ્રગટાવ્યા હતા. જ્યાં સુધી આ પાંચ દીવા બળતા રહેશે ત્યાં સુધી અહિરાવણને હરાવવાનું શક્ય નથી. આ પાંચ દીવા એકસાથે બુઝાઈ જાય તો જ અહિરાવણની શક્તિઓનો અંત આવી શકે છે. તમારે એ પાંચેય દીવા એકસાથે બુઝાવવાના છે, તો જ અહિરાવણનો વધ થઈ શકશે.