ગુજરાતી પંચાંગ અનુસાર માગસર મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમી પર કાલ ભૈરવની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. તેમને કાલ ભૈરવાષ્ટમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર કાલે ઉજવવામાં આવશે. કાલ ભૈરવનો ઉલ્લેખ પુરાણોમાં જોવા મળે છે. શિવ પુરાણ કહે છે કે કાલભૈરવ એ ભગવાન શિવનું ઉગ્ર સ્વરૂપ છે.
બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ અનુસાર, કાલભૈરવ શ્રી કૃષ્ણની જમણી આંખમાંથી પ્રગટ થયા હતા, જેઓ આઠ ભૈરવમાંના એક હતા. કાલ ભૈરવ એ એવા દેવ છે જે રોગો, ભય, સંકટ અને દુ:ખને દૂર કરે છે. તેમની પૂજા કરવાથી તમામ પ્રકારની માનસિક અને શારીરિક સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.
પુરાણોમાં 8 ભૈરવનો ઉલ્લેખ
સ્કંદ પુરાણના અવંતિ વિભાગમાં લખ્યું છે કે ભગવાન ભૈરવના 8 રૂપ છે. તેમાંથી કાલ ભૈરવ ત્રીજા છે. શિવપુરાણ અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે દિવસ અને રાત મળે છે. એટલે કે પ્રદોષ કાળમાં સાંજે ભૈરવ શિવના ઉગ્ર સ્વરૂપમાં પ્રગટ થયા હતા.
ભૈરવમાંથી 7 વધુ પ્રકટ થયા અને તેમના સ્વરૂપ અને કાર્ય અનુસાર નામ આપવામાં આવ્યા. તેમના નામ, રૂરુ ભૈરવ, સંહર ભૈરવ, કાલ ભૈરવ, અસિત ભૈરવ, ક્રોધ ભૈરવ, ભીષણ ભૈરવ, મહા ભૈરવ અને ખટવાંગ ભૈરવ.
કથા અનુસાર, એક દિવસ ભગવાન બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ વચ્ચે કોણ શ્રેષ્ઠ છે તે અંગે વિવાદ થયો. બધા દેવતાઓ અને ઋષિઓ આ વિવાદ ઉકેલવા માટે ભગવાન શિવ પાસે ગયા. બધા દેવતાઓ અને ઋષિઓની સંમતિથી ભગવાન શિવને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવ્યા, પરંતુ બ્રહ્માજી સંમત ન થયા. બ્રહ્માજી શિવજીનું અપમાન કરવા લાગ્યા. અપમાનજનક શબ્દો સાંભળીને ભગવાન શિવ ક્રોધિત થઈ ગયા, જેના કારણે કાલ ભૈરવનો જન્મ થયો.
કાલ ભૈરવની પૂજા કરવાથી સમસ્યાઓ દૂર થાય
ભૈરવ એટલે ભયને પરાજિત કરનાર અથવા જીતનાર. તેથી કાલ ભૈરવના સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી મૃત્યુનો ભય અને તમામ પ્રકારની પરેશાનીઓ દૂર થઈ જાય છે. નારદ પુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કાલ ભૈરવની પૂજા કરવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.